An de Kinner (moderne Schreibung)

As ik noch so’n lütten Klebater weer, dor vertell uns Grußmudder1 uns ümmer Geschichten, so in de Schummerstunn, wenn se bi’n Spinnen ni recht mehr sehn kunn, un wenn’t to’n Lichansteken noch ni düster noog weer. Denn seet se up ehrn Lehnstohl bi’n Kachelaben, un wi Göörn seten un huken rund bi ehr rüm un hören je so nip to as de Müüs. Buten joog de Wind mit den Snee herüm un strei em gegen de Ruten, awer wi seten je in uns warm Nest. In’n Aben buller dat Füer, un in’t Röhr legen de bradten Appeln de röken ümmer so schön. Un mennichmal, wenn de Geschicht rech so gröli weer, denn bass dar mit’n Mol so’n olen Appel. Denn verfeern wi uns, un naher müssen wi dar je öwer lachen.

Un wat weeren dat vör schön Geschichten, de Grußmudder uns vertell. Vun’n Voss un Wulf vertell se, wo de Voss den olen dummen Wulf ümmer anföhrt hett, un vun dumm’ Hans, de ümmer vel klöker west is as sin klooken Bröder, un vun den lütten plitschen Hans Dünk, de in de ol Koh seten hett un hett ehr al bang makt bi’n Melken. Al so’n Geschichten weeren dat. Un wenn ’n Geschicht ut weer, denn beeden wi ümmer: Grußmudder, nu noch een! Man to, best Grußmudder! Man blots noch een! Awer ‘n recht langen! Un wi hölen je ne ehr up vun quälen, as bet se wedder anfüng. O, wo weer dat schön! Wenn ik dar so an denk, denn müch ik wul noch mal wedder Kind wesen.

Jahr’n lang hadd ik knapp mal wedder an de olen Geschichten dacht, dor wull ik min Kinner dor mol en vun vertellen. Dat weer ’n Geschicht vun’n Preester un Köster, so’n beten schruterig, de hadden wi as Kind ümmer so geern hörn mücht. Ik meen je recht, ik wüsst ehr noch. Awer as dat Vertellen los gahn schull, ja wul — dor kunn ik ehr ni mehr up de Reeg kriegen. Ik denk: Dat is doch rein to dull! So’n schön Geschicht! Awer se schall dar wedder ran, un wenn ’t uk!

Nu güng mi dat so, as dumm’ Hans dat güng, de den Vagel Fenus söch. Ik frög hier un frög dor, awer ne, keen Minsch kunn mi de Geschicht vertellen. Wilk kunn’n sik dat wul noch besinnen, dat se ehr as Kind mal vertellen hört hadden, awer beholen hadden se dar ümmer noch weniger vun as ik.

Dor krieg ik mal to hörn, in Griewel (Griebel) — dat is so’n lütt Dörp twischen Eutin un Neestadt, dat licht so’n beten vun de Welt af — dar schull ’n ol Fru wahnen, de schull so’n Geschichten weten.

Ik je hen na Griewel.

As ik bi Mudder Slör’n (Frau Schlör) köm — dat weer ‘n ol fröndli Fru hoch in de söstigen, de hadd ’n leegen Foot un müst bi’n Stock gahn –, do güng mi dat meist so, as Saul dat güng, de sin’n Vadder sin Eseltöten söch un fünn’ ’n Königrik. De Geschicht, wo ik na söch, de wüsst Mudder Slör’n uk ni. Darvör wüsst se awer so veel anner schön Geschichten — dar weer de Enn’ vun weg. Wenn ik ’n Grapen vull Speetschendalers in de Eer funnen hadd, ik löw, ik hadd mi ni duller freit.

Darmit kreeg de Sak mit’n Mal ’n ganz anner Gesicht. Nu laat den Preester un Köster man erst reisen, dach ik, de Geschicht dröppst du wul süss noch woor — un ik heff ehr
richtig noch upstaakt mit de Tied –, gah nu man erst bi un bring Mudder Slör’n ehr Geschichten in’n Drögen. Un dor heff ik mi ehr Geschichten al so bi lütten vertellen laten
un heff ehr denn ümmer upschreben.

As ik de Olsch bankerott hadd toletzt, dor denk ik: Wenn dat een ol Fru gifft, de noch so’n Gschichten weet, denn gifft dat uk noch mehr so’n. Schast doch mal ontlich rein naasöken. Un dor heff ik mi hier ümhört un dar ümhört, bün hier hen gahn un dar en gahn, un do heff ik — ja, wat meent ji wul, Kinner — do heff ik noch so vel Lüüd drapen, de Geschichten vertellen kunnen: wenn se mal al tohop kömen, se güngen gar ni al in de Stuuw — so veel. Un Mannslüüd jo so veel as Frunslüüd. De meisten weern al to Jahren, so in de söstigen, söbentigen, dre hadden de achzigen al fat, wilk weeren awer uk noch jünger. Un al de Geschichten, de se wüssen de hebbt se mi vertellt, un ik heff ehr denn ümmer foorts dal schreben. Un up de Art heff ik so bi lütten so veel Geschichten up’n Dutt kregen: ik kunn ju wul den ganzen Winter wilk vertellen, jeden Abend ’n frisch.

As ik min Geschichten so’n beten torecht stött hadd un hadd ehr ’n beten rein Tüüg antrocken — min Grußmudder ehr Geschichten, de ik mi noch besinnen kunn, hadd
ik wiltdes uk to Papier bröcht –, dor denk ik: Ja, wat nu? Schast ehr nu so hen leggen? Denn hett dar wider nümms goot vun as du alleen. Dar kunn je ’n Book vun makt
warden. Dat gifft je so veel leew Kinner de so’n Geschichten gern lesen mögt — un grot Lüüd mennigmal uk — denn kunnen de sik dar uk je mit an freien.

Un dor heff ik dar ’n söstig Stück vun hen na Hamborg un Kiel schickt — dar wahnt so’n Herrn de dar up holt, dat de Kinner good Böker in ’e Hännen kriegt –, un de hebbt dar ers mal ‘n Stücker twintig Geschichten vun utsöcht. Un de se utsöcht hebbt, dar heff ik nu ’n hübsch Book vun maken laten, mit schön Biller in. Un nu hebbt ji dat Book to’n Wiehnachten kreegen. Ji künnt wul lachen.

Seht nu man to, Kinner dat ji dat Book bald dör kriegt. Wenn ji ju goot schickt, denn gifft dat, so Gott will, to tokomen Wiehnachten al wedder ‘n frisch. Denn künnt ji dar wedder bi anfangen.

Wihnachten 1903 W. W.


  1. Die echt plattdeutschen Formen Grotvader und Grotmoder wurden in meiner Heimat schon vor 50 Jahren nur noch von wenigen alten Leuten gebraucht. Jetzt sind sie dort durch die unechten Formen Grußvadder und Grußmudder so gut wie ganz verdrängt. Das u ist kurz wie in Kuss.